centrum prasowe
Coraz więcej przypadków boreliozy – czy firmy powinny zabezpieczać pracowników?
2024-03-11
Joanna Misiun
W 2023 roku odnotowano alarmujący wzrost przypadków boreliozy i kleszczowego zapalenia mózgu, osiągając odpowiednio 25 244 oraz 659. To zjawisko stanowi wzrost o 45,3% dla boreliozy i o 47,8% dla kleszczowego zapalenia mózgu w porównaniu z poprzednim rokiem. Ta niepokojąca tendencja wywołuje potrzebę większej uwagi ze strony pracodawców, szczególnie w branżach narażonych na ryzyko ukąszenia przez kleszcze, takich jak leśnictwo, rolnictwo czy turystyka.
W branżach takich jak leśnictwo, rolnictwo, turystyka, budownictwo, gastronomia oraz handel, pracownicy są szczególnie narażeni na ryzyko ukąszenia przez kleszcze, co może prowadzić do poważnych konsekwencji zdrowotnych. Joanna Misiun, Ekspert ds. bezpieczeństwa pracy w firmie W&W Consulting, zaleca, że w przypadku branż z wysokim ryzykiem ukąszenia przez kleszcze, pracodawcy powinni zapewnić pracownikom środki ochronne, takie jak odpowiednio dobrane odzieże robocze oraz środki odstraszające owady. Istotne jest również zapewnienie dostępu do odstraszaczy, narzędzi do usuwania kleszczy oraz środków dezynfekujących, które powinny być dostępne na stanowisku pracy lub być częścią indywidualnego wyposażenia pracowników. Ponadto, zgodnie z § 44 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 26 września 1997 r., wyposażenie apteczki powinno być ustalone lub skonsultowane z lekarzem prowadzącym profilaktyczną opiekę zdrowotną w firmie.
Należy również zwrócić uwagę na odpowiednie szkolenie i uświadamianie pracowników o zagrożeniach związanych z ukąszeniami przez kleszcze oraz sposobach postępowania w przypadku ich dostrzeżenia. W związku z tym, pracodawcy powinni opracować system bezpieczeństwa, obejmujący odpowiednie procedury zarówno w przypadku ukąszenia, jak i podejrzenia chorób przenoszonych przez kleszcze. Działania bezpośrednio po zdarzeniu oraz jasne procedury postępowania w przypadku pojawienia się lub podejrzenia wystąpienia chorób przenoszonych przez kleszcze powinny być częścią tego systemu. Zapewnienie kompleksowej ochrony oraz odpowiedniego przygotowania pracowników może zmniejszyć ryzyko związane z ukąszeniami przez kleszcze i ich konsekwencjami zdrowotnymi.
W przypadku wystąpienia chorób odkleszczowych, takich jak borelioza, konieczne jest uruchomienie działań związanych z podejrzeniem chorób zawodowych. W pierwszej kolejności należy zgłosić podejrzenie do właściwego inspektora sanitarnego, który skieruje pracownika na odpowiednie badania do jednostki orzeczniczej I. stopnia, na przykład do poradni chorób zawodowych wojewódzkich ośrodków medycyny pracy. To tam właściwy lekarz orzeknie o ewentualnej chorobie zawodowej na podstawie przeprowadzonych badań oraz dostarczonej przez pracodawcę dokumentacji zawodowej pracownika.
W sytuacji, gdy pracownik zauważy kleszcza wbitego w skórę i poinformuje o tym pracodawcę, a świadkowie potwierdzą tę sytuację, w przypadku wystąpienia choroby odkleszczowej, takiej jak borelioza czy zapalenie mózgu, pracownik może mieć ułatwioną drogę do uzyskania orzeczenia choroby zawodowej. Jednak brak mocnego dowodu na to, że ukąszenie nastąpiło podczas pracy, może utrudnić uzyskanie takiego orzeczenia. W przeszłości, pracownicy lasów państwowych z boreliozą mieli orzekaną chorobę zawodową, jednak obecnie lekarze orzeczniczy nie są tak przychylni – zauważa Ekspert W&W Consulting.
Wypadek przy pracy?
Kwestia interpretacji ukąszenia przez kleszcza jako wypadku przy pracy lub w drodze do pracy stanowi istotny problem. W przypadku udokumentowanego ukąszenia i wystąpienia nagłej reakcji organizmu, na przykład przy odkleszczowym zapaleniu mózgu, objawy mogą pojawić się już tego samego dnia. W takiej sytuacji pracownik ma szansę na uznane zdarzenia jako wypadku przy pracy, chociaż nie jest to mocno ugruntowane w orzecznictwie prawnym.
– Jeśli jednak założymy, że pracownik ma „twarde” dowody na atak kleszcza w trakcie pracy i jeśli wystąpi u niego choroba odkleszczowa – wówczas ma prawo ubiegać się o świadczenia z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych, realizowanych przez ZUS. W przypadku świadczeń natychmiastowych czy krótkoterminowych może to być zasiłek chorobowy lub wyrównawczy, świadczenie rehabilitacyjne lub jednorazowe odszkodowanie. Jeśli będzie to świadczenie stałe – może to być renta z tytułu niezdolności do pracy lub dodatek pielęgnacyjny. W przypadku skrajnej sytuacji śmierci pracownika w związku z wypadkiem lub chorobą zawodową, również rodzina może otrzymać świadczenia z ZUS, takie jak jednorazowe odszkodowanie czy rentę rodzinną wraz z rentą dla sieroty zupełnej – dodaje Joanna Misiun.
– Jeśli jednak założymy, że pracownik ma „twarde” dowody na atak kleszcza w trakcie pracy i jeśli wystąpi u niego choroba odkleszczowa – wówczas ma prawo ubiegać się o świadczenia z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych, realizowanych przez ZUS. W przypadku świadczeń natychmiastowych czy krótkoterminowych może to być zasiłek chorobowy lub wyrównawczy, świadczenie rehabilitacyjne lub jednorazowe odszkodowanie. Jeśli będzie to świadczenie stałe – może to być renta z tytułu niezdolności do pracy lub dodatek pielęgnacyjny. W przypadku skrajnej sytuacji śmierci pracownika w związku z wypadkiem lub chorobą zawodową, również rodzina może otrzymać świadczenia z ZUS, takie jak jednorazowe odszkodowanie czy rentę rodzinną wraz z rentą dla sieroty zupełnej – dodaje Joanna Misiun.
W&W Consulting powstała w 2003 roku z inicjatywy praktyków inżynierii bezpieczeństwa. To pierwsza tak wyspecjalizowana firma świadcząca outsourcing bezpieczeństwa w zakresie usług BHP, Ochrony Przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska, której innowacyjne podejście doceniły już największe firmy m.in. z sektora przemysłowego, finansowego, handlu detalicznego, logistyki oraz produkcji. Dzięki współpracy z W&W Consulting, przedsiębiorstwa uzyskują dostęp do autorskiej platformy zarządzania bezpieczeństwem - eBHP™, a także innowacyjnego systemu zamawiania sprzętu i odzieży roboczej, zgodnie z wymaganiami prawa pracy. Za jakość świadczonych usług odpowiada zespół ekspertów certyfikowanych przez Centralny Instytut Ochrony Pracy, a jej najlepszym potwierdzeniem jest certyfikat zarządzania zgodnie z normą ISO 9001:2008., który firma uzyskała już w 2011 roku.
W ramach społecznej odpowiedzialności biznesu, W&W Consulting od wielu lat angażuje się w charytatywne działania mające na celu edukację i promocję udzielania Pierwszej Pomocy Przedlekarskiej wśród dzieci i młodzieży